एउटा ब्यापारीलाई यमराजका तीन वटा पत्र

एकजना व्यापारी मृत्युदेखि साह्रै डराउँथ्यो । मृत्युको डरका कारणले उसले एउटा जुक्ति निकाल्यो र यमराजलाई नै साथी बनायो । साथी बनाएपछि व्यापारीले यमराजलाई भन्यो– ‘हेर साथी तिमी त कसैलाई पनि छोड्दैनौ, एकदिन त मलाई पनि छोड्दैनौ होला है ?’ यमराजले भन्यो– ‘हेर साथी, यो मेरो काम हो…….तर चिन्ता नगर, तिमी मेरो साथी हौ । जति सेवा गर्न सक्छु, गर्नेछु । भन, तिमी मसँग के आशा गर्छौ ?’ व्यापारी भन्छ– ‘म यति चाहन्छु कि यमराज, तिमिले मलाई लिन आउनु भन्दा केही दिन अगाडि एउटा चिठी पठाएर जानकारी गराउनु ताकि मैले आफ्नो कारोवार छोराछोरीलाई सुम्पन सकुँ ।’ व्यापारीको कुरा सुनेर यमराजले मायाका साथ भने– ‘यो कुन ठूलो कुरो भयो र ? म तिमिलाई लिन आउनु भन्दा पहिला एउटा होइन, तीनवटा फरक–फरक पत्र पठाउनेछु ।’ यमराजको कुराले व्यापारी खुशी भयो । उसलाई अब मृत्युसँग डर लाग्न छाड्यो । दिन बित्दै गयो । एक दिन अचानक यमराजले व्यापारीलाई लिन ‘काल’ पठाए । कालले व्यापारीलाई भन्यो– ‘तपाईको समय सकियो, हामीसँग हिड्नुहोस् ।’ कालको कुरा सुनेर व्यापारी आश्चर्यचकित भए । व्यापारीले यमराजलाई गाली गर्न थाल्यो र भन्यो– ‘तिमी जस्तो साथी हुनु त धिक्कार रहेछ । बचन दिने अनि पूरा नगर्ने ? अलिकति लाजशरम पनि छैन ? मलाई लिन आउनु अघि पत्र पठाउछु भन्ने बचन कता गयो ?’ यमराजले हाँस्दै भने– साथी मैले तिमिलाई तीनवटा पत्र पठाइसकेको छु । व्यापारी – कस्तो पत्र ? कहिले पठायौ ? के प्रमाण छ पत्र पठाएको ? यमराजले भने– पहिलो पत्र तिमिलाई उच्च रक्तचापको पठाएँ । यस्तो बेलामा मानसिक तनाव लिनुहुन्न, जाँड/रक्सी/चुरोट सेवन गर्नुहुन्न, व्यायाम गर्नुपर्छ भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि तिमीले वास्ता गरेनौं । तिम्रो ध्यान पैसा कमाउन मात्र भयो । उच्च रक्तचाप भएको पत्रले तिमि बदलिन्छौ कि भन्ने सोचेको थिएँ । तिमि त झन् डाक्टरले दिएको औषधी पनि खाएनौं । तिम्रो मलाई साह्रै चिन्ता लाग्थ्यो, अब त सुध्रिन्छौ कि भनेर दोस्रो पत्र पठाएँ । त्यो पत्र थियो तिमिलाई सुगर (मधुमेह) रोग लागेको । तिमिले सुगरको जाँच गरायौ । म खुसी भएको थिएँ । करीब एक महिना सुगरको औषधी खायौ पछि छाडी दियौ । तिमि व्यापारमा यती व्यस्त भयौ कि रोग बढ्दै गएपनि डाक्टरलाई देखाउन छाडिदियौ । साथी तिमीले आफ्नो स्वास्थ्यलाई कहिले पनि गम्भीर रुपमा लिएनौ । ब्लडप्रेसर र सुगर भन्ने त ठूलो रोग हो । पहिलो कुरा यस्ता रोग लाग्न नदिएकै राम्रो । यस्ता रोगले आंखा, मिर्गौला, मुटु र दिमागमा प्रत्यक्ष हानि पुरयाइरहेका हुन्छन् । यी दुवै रोगलाई नियन्त्रणमा राख्न जरुरी हुन्छ । औषधी नखाई नियन्त्रणमा नआएमा डाक्टरले भनेअनुसार औषधी खानैपर्छ । समय–समयमा चेकजाँच गरिरहनु पर्छ । यस्ता रोगले चाँप्दै गएमा मैले काल पठाउनै पर्ने हुन्छ । अर्को कुरा, तिम्रो बुबालाई पनि रक्तचाप छ, औषधी खानुहुन्छ । तिम्रो काकालाई ह्दयाघात भएको थियो । आमालाई सुगरको समस्या छ । तिमी सधैै तनावमा रहन्छौ । न खाने ठेगान छ, न सुत्ने । दिनभर व्यापारमा व्यस्त हुन्छौ अनि राती पार्टीमा जान्छौ । अबेला घर आउछौ र सुत्छौ । रक्सी चुरोट पनि पिउछौ । अनि रक्सीसँग खसीको भुटन र बफ सेकुवा नभई हुँदैन । यस्तो जिनवशैली र खानपानले मलाई हानी गरिरहेको त छैन भनी तिमिले कहिले सोच्यौ ? साथी तिमि ले धन त प्रशस्त कमायौ र शरीर भने बिगा¥यौ । सुगर र उच्च रक्तचाप देखिएपछि तिमिले डाक्टरको सल्लाह अनुसार औषधी खाने र चेकजाँच गर्नुपर्ने थियो । तर यो सबै तिमिले आवश्यक सम्झिएनौ । कसरी धेरै पैसा कमाउन सकिन्छ भन्ने मात्र तिम्रो प्राथमिकतामा प¥यो । मलाई अझै याद छ साथी, तिम्रो श्रीमतीले समयकै घर आउनुस्, रक्सी चुरोट छाडिदिनुस् भनेको । तिमिले मान्दै नमाने पछि श्रीमतीले बच्चाको कसम पनि खुवाउनु भयो । तर पनि तिमि सुध्रिएनौं । मानसिक तनाव पनि रक्तचापको प्रमुख कारण हो । यसैको कारण मानिसलाई ह्दयाघातसम्म पनि हुनसक्छ । दैनिक केही समय आराम गर्ने, हप्तामा एक दुइ दिन कामबाट फुर्सद लिएर आफ्नो परिवारसँग रमाइलो गर्र्नेे हो भने पनि मानसिक तनाव कम गर्न सकिन्छ । तिम्रो छोरीले एक दिन बाबा त कस्तो चुरोट र रक्सी जस्तो गन्हाएको भन्दा तिमि झसङ्ग भएका थियौ । डाक्टरले पनि तिमिलाई चुरोट र रक्सी छाड्न सुझाव दिएका थिए । छोरीले गन्हायो भनेपछि मुख कुल्ला गरेर आयौ, तिमिले अब सुध्रन्छौ जस्तो लागेको थियो । तर तिमि अर्को दिनबाट त माउथ फ्रेस्नर पो बोकेर आउन थाल्यौ । तिमीलाई याद छ कि छैन, एकदिन पार्टीको भोलिपल्ट विहान उठ्दा तिम्रो शरीरको दाहिने भाग लुलो भएर उठाउनै नसकेको । उठ्न खोज्दा खुट्टा पनि कमजोर भएर लड्न लागेको । प्यारालाइसिस् नै भयो कि भनेर एम्बुलेन्समा अस्पताल जानुपरेको । तिमिले यस्ता कुराको वास्ता नै गरेनौं । जाँच पश्चात डाक्टरले तिमिलाई उच्च रक्तचाप, हाई कोलेस्टेरोल भएका, सुगर अनियन्त्रित रहेको र यी सबैको कारण दिमागमा रगत प्रवाह गर्ने रक्तनलीहरु सांगुरिएर यस्तो अवस्था आएको बताएका थिए । मेडिकल भाषामा यसलाई स्ट्रोक भनिन्छ । स्ट्रोक मैले पठाएको तेस्रो पत्र थियो तिमिलाई । तर तिमीले मेरो तस्रो पत्रको पनि वास्ता गरेनौं । तिम्रो बानि सुध्रिएन । फेरि दुई–चार दिन औषधी खायौ र छाड्यौ । डाक्टरले भनेको मानेनौ । टुंट, टुंट, टुंट………अस्पतालमा मनिटर एकोहोरो कराइरहेको छ । औषधी दिनका लागि व्यापारीको नाडीमा क्यानुला लगाइएको छ । व्यापारी अहिले फेरी अस्पतालको आइसियूमा भर्ना भएको छ । छेउमा रहेको कुुर्सीमा उसको श्रीमति मलिनो अनुहार लिएर बसेकी छिन् । हिजो उसलाई ठूलै हर्टअट्याक भएर अस्पताल भर्ना गरिएको छ । उपचार पश्चात उ भर्खर हल्का होस्मा आएको छ । ऊ उठ्न खोज्दैछ………नर्सहरु आत्तिएर आउँछन्…… उसलाई नउठ्न भन्छन् । डाक्टरले रिपोर्ट हेर्दै भन्दै थिए, ठूलै हर्टअट्याक भएको रहेछ । उहाँको त एन्जियोग्राम गर्नुपर्छ । फेरि केही रिपोर्ट पल्टाएर भने, ओहो अहिले एन्जियोग्राम त गर्नै नमिल्ने रहेछ । त्यसमाथी दुईवटै किड्नी फेल भइसकेको रहेछ । यस्तो अवस्थामा मान्छे धेरै बाँच्दैन भन्ने व्यापारीले सुनेको रहेछ । उसलाई बल्ल श्रीमती र ७ कक्षा पढ्दै गरेको छोरीको याद आउन थाल्यो । उसको आँखाबाट तरर आँसु झर्यो । अहिले उसलाई पुराना कुराहरु चलचित्रका दृश्यहरुझैं आँखामा आइरहेको छ । डाक्टरको कुरा मानेको भए यस्तो अवस्था आउने थिएन भनी उसलाई आत्मगलानी भएको छ । बल्ल बुझ्यो उच्च रक्तचाप र सुगरमा लापरवाही गर्दा यस्तो अवस्था आउँछ भन्ने । मानिसहरुलाइ अझैपनि ब्लडप्रेसर, सुगर भन्ने कति खराब रोग हो भन्ने जनचेतना छैन । रक्सी, चुरोट, सूर्ती सेवन आदिले मुटु, फोक्सो खराब गर्छ भन्ने थाहा हुँदाहँदै पनि यस्ता कुराहरु सेवन गर्न छाड्दैनन् । तनावै तनावमा मानिसको दिन बित्छ । उसले अहिले थाहा पायो– सम्पूर्ण रोगहरुको कारण ब्लडप्रेसर नै रहेछ भन्ने । र ब्लडप्रेसरसँगै मानसिक तनाव, अस्वस्थकर खानपान र जीवनशैलीका कारण सुगर पनि देखा परेको रहेछ । ब्लडप्रेसर र सुगरका कारण उसको मिर्गौला खराब भएको रहेछ । उसलाई लाग्यो – मैले सुरुदेखि नै डाक्टरको सल्लाह मानेको भए शायद यो दिन देख्न पर्दैनथियो कि ? अब त ह्दयाघात भयो, मुटु काम नलाग्ने बन्यो, मिर्गौला पनि काम नलाग्ने भयो । करोडौं कमाएँ तर शरीर त पुरै बिग्रिसकेछ । उ अाँंखा चिम्म गर्छ । कसैसँग संवाद गरिरहेको जस्तो गरी मुख चलाँंछ । काललाई एक छिन रोकेर उ यमराजसँग कुरा गर्दै थियो । उसको उपचार पनि डाक्टरको नियन्त्रण बाहिर गइसकेको छ । उसले यमराजकै पत्र (रोग) लाई चिन्न सकेन । र आज मृत्युवरण गर्नुप¥यो ।